Orang-oetans spotten op Sumatra

Sumatra herbergt een van de grootste en meest indrukwekkende nationale parken van Indonesië: het Gunung Leuser National Park. Dit enorme regenwoud strekt zich uit over maar liefst 950.000 hectare en wordt erkend als beschermd werelderfgoed door UNESCO. Het park is een van de laatste ongerepte regenwouden ter wereld en vormt een cruciale schakel in het behoud van de biodiversiteit.

Het Gunung Leuser National Park biedt onderdak aan meer dan 750 diersoorten, waarvan veel bedreigd zijn en wereldwijd bescherming nodig hebben. Je kunt er onder andere de majestueuze Sumatraanse tijger, de olifant, de luipaard en de Sumatraanse neushoorn vinden. Bovendien herbergt het park unieke diersoorten die je nergens anders op aarde tegenkomt, zoals de opmerkelijke Monkey Leaf Aap, die zijn naam te danken heeft aan zijn opvallende verschijning met een grote, groene bladachtige baard.

Maar misschien wel de bekendste reden waarom reizigers naar Sumatra afreizen, zijn de iconische orang-oetans. Deze bijzondere, intelligente primaten zijn een van de grootste trekpleisters voor natuurliefhebbers en wildlife-fotografen. Het park biedt de unieke kans om onder begeleiding van ervaren rangers trekkingtochten te maken door het regenwoud. Tijdens deze tochten kun je niet alleen de orang-oetans in hun natuurlijke habitat spotten, maar ook een rijke verscheidenheid aan andere wilde dieren en plantensoorten ontdekken.

Hoe kom je er?

Vanaf Amsterdam, Brussel of Düsseldorf vlieg je met één overstap – bijvoorbeeld via Doha met Qatar Airways – naar Medan, de grootste stad van Noord-Sumatra. Ook maatschappijen zoals Singapore Airlines en Garuda Indonesia bieden vluchten aan met een enkele tussenstop vanuit Amsterdam. Ben je al in de regio? Dan kun je ook kiezen voor een regionale of binnenlandse vlucht naar Medan, wat vaak snel en betaalbaar is.

Eenmaal aangekomen in Medan is het aan te raden om via je accommodatie een auto met chauffeur te regelen die je naar het Gunung Leuser National Park brengt. De rit duurt ongeveer zes uur en voert je over hobbelige wegen langs kleine dorpen, rijstvelden en uitgestrekte palmolieplantages. Onderweg zie je helaas ook de keerzijde van de economische ontwikkeling: delen van het regenwoud hebben plaats moeten maken voor de grootschalige palmolieproductie. Een confronterend maar belangrijk moment van bewustwording, want Sumatra is een van de grootste producenten van palmolie ter wereld.

Praktische tips voor vervoer ter plekke

• Auto met chauffeur: Dit is de meest comfortabele en veilige manier van reizen, vooral op de lange afstanden over ruwe wegen. Vaak kan je accommodatie dit voor je regelen tegen een redelijke prijs.

• Becak: (motortaxi of fietstaxi): Voor korte ritten in dorpjes als Bukit Lawang is een becak handig en goedkoop. Onderhandel vooraf over de prijs.

• Te voet: Veel delen van het park en de dorpen zijn alleen te voet bereikbaar. Dit is ook de fijnste manier om hier rond te kijken. Dit zorgt bijvoorbeeld voor leuke interactie met de dorpsbewoners.

Trekking door de jungle

Er zijn verschillende manieren om het Gunung Leuser National Park te verkennen. Je kunt kiezen voor een korte trekking van ongeveer drie uur, een dagtocht of een meerdaagse expeditie waarbij je diep de jungle in trekt. Hoe langer je op pad gaat, hoe groter de kans om zeldzame diersoorten te spotten. Tijdens een meerdaagse trekking overnacht je in eenvoudige tentjes midden in het regenwoud, wat de ervaring extra bijzonder maakt. Je zult vooral apen, vogels, insecten en soms reptielen tegenkomen. Wil je kans maken op het spotten van olifanten of zelfs de zeldzame Sumatraanse neushoorn, dan moet je ver het park in trekken. Onze gids vertelde dat hij binnenkort een 10-daagse expeditie zou begeleiden, speciaal gericht op het observeren van deze unieke diersoorten.

Voor de meeste reizigers is een dagtrekking vanaf Bukit Lawang de populairste optie. Deze tochten worden vaak in kleine groepen gedaan van maximaal vier personen onder begeleiding van een ervaren ranger. De orang-oetans die je hier kunt tegenkomen zijn semi-wild: veel van hen zijn afkomstig uit opvangcentra, waar ze na mishandeling als huisdier zijn gerehabiliteerd. In het verleden bestond er een voederplatform voor toeristen om de dieren te zien, maar dit is afgeschaft om de dieren weer volledig zelfstandig in het wild te laten leven. Hoewel sommige oudere orang-oetans nog wel eens afdalen naar de rand van het dorp op zoek naar fruit, worden de jongere generaties steeds wilder—precies zoals het bedoeld is.

De meeste trekkingen beginnen in de buurt van de fruitplantages net buiten het dorp, waar de kans groot is om orang-oetans, makaken en Thomas Leaf-apen te spotten. Vanaf daar begint het echte werk: steile hellingen, glibberige paden, dichte begroeiing en een hoge luchtvochtigheid maken het pittig, maar de omgeving is adembenemend mooi. Onderweg steek je riviertjes over, klauter je over boomstronken en vertelt je gids boeiend over de flora, fauna en ecologie van het park.

Na een paar uur zonder veel dieren te hebben gezien, besloten we pauze te nemen. Onze gids toverde uit zijn rugzak een heerlijke portie koude nasi goreng tevoorschijn, met als toetje verse watermeloen, ananas en banaan. En toen gebeurde er iets onverwachts: vanuit het niets kwamen er twee kleine schildpadden nieuwsgierig op de geur van de ananas af. Een bizar en grappig tafereel, midden in de jungle. Niet veel later hoorden we geritsel in de struiken en daar verscheen – bijna als uit het niets – een vrouwelijke orang-oetan. Ze was duidelijk geïnteresseerd in onze lunchresten en kwam voorzichtig dichterbij om de overgebleven stukjes fruit op te eten. Een magisch moment om zo’n imposant dier van zo dichtbij te kunnen observeren. Stokstijf en vol bewondering stonden we te kijken hoe ze zich gedroeg, zo menselijk, zo doordacht. Wauw.

Na de lunch vervolgden we onze tocht en zagen onderweg nog drie orang-oetans in hun natuurlijke omgeving. Wat een onvergetelijke ervaring. Het Gunung Leuser National Park is een van de weinige plekken ter wereld waar je dit zo puur en respectvol kunt beleven.

Beste verblijfmogelijkheden

De bekendste uitvalsbases aan de rand van het Gunung Leuser National Park zijn Tangkahan, Ketambe en Bukit Lawang. Deze plekken staan vooral bekend om de kans om orang-oetans in het wild te spotten. Vanaf alle drie kun je onder begeleiding van een lokale ranger indrukwekkende trekkingen maken door het tropische regenwoud.

Tangkahan is een rustig dorpje aan de rivier, omgeven door weelderige natuur. Hier verblijf je in eenvoudige, maar sfeervolle guesthouses. Naast jungletochten kun je er tuben op de rivier, baden in natuurlijke heetwaterbronnen en een korte hike maken naar een waterval. De sfeer is hier relaxed en ongerept, ideaal voor reizigers die rust en natuur zoeken.

Ketambe ligt aan de andere kant van het park en is het minst toegankelijke van de drie locaties. Je vindt er geen echt dorp, enkel een handvol basic accommodaties langs de rivier. Juist dat maakt Ketambe bijzonder: het voelt als een pure jungle-ervaring, ver weg van het massatoerisme. Perfect voor avonturiers die het échte Sumatra willen beleven.

Wil je iets meer comfort en faciliteiten? Kies dan voor Bukit Lawang, het populairste dorp onder reizigers. Ook hier verblijf je aan de rivier, tussen de meeste guesthouses, restaurantjes en kleine winkeltjes. Maak een wandeling door het dorp, zie kinderen voetballen op straat en proef het dorpsleven van dichtbij. Buiten het hoogseizoen is het er verrassend rustig. Aanraders om te overnachten zijn Eco Lodge Bukit Lawang Cottages  of het knusse Ida Guesthouse & Restaurant, waar je gastvrij wordt ontvangen en heerlijk lokaal kunt eten.

Beste reistijd en aantal nachten

De beste periode is van februari tot en met september. Wijzelf bezochten Bukit Lawang in januari en gelukkig was het droog, maar zeer warm. De luchtvochtigheid was hoog en de grond was nog heel nat en glibberig van het afgelopen regenseizoen. Van oktober tot en met december duurt namelijk het regenseizoen.
Blijf minimaal 3 nachten, als je aan één trekking genoeg hebt. Het is echt de moeite waard om ook één dag het lokale leven te ervaren. De aankomst dag kom je aan het einde van de middag aan. De tweede dag kun je een trekking doen. De derde dag kun je nog even rustig bijkomen, wandelen door het dorp, tuben of een tour met gemotoriseerde betjah boeken. De vertrek dag ben je ook weer lang onderweg, ongeacht je direct teruggaat naar Medan of doorreist naar Lake Toba, Brastagi of een andere plek.

Waar boeken?

Je kunt alles los boeken. Een ticket bij de luchtvaartmaatschappij en een accommodatie via Booking.com. Neem contact op met de accommodatie om een auto met chauffeur voor heen en terug en een trekking te boeken.
Sumatra heeft nog veel meer te bieden dan alleen het Gunung Leuser National Park. Ben je van plan een rondreis te maken door Sumatra en wil je dat alles van tevoren geregeld is? Kijk dan eens bij de rondreizen van Van Verre. Zij maken rondreizen helemaal naar wens en op maat voor jou.

Een bezoek aan Bukit Lawang en het Gunung Leuser National Park is niet zomaar een uitstapje — het is een ervaring die je bijblijft. Wandelen door het dichte regenwoud, oog in oog staan met orang-oetans in hun natuurlijke leefomgeving en slapen te midden van de geluiden van de jungle: het maakt je als reiziger klein, nederig én dankbaar. Hier voel je wat de kracht en kwetsbaarheid van de natuur écht betekent. Laat je inspireren om met respect voor de omgeving te reizen en een positieve impact achter te laten. Want hoe bijzonder is het dat we deze plek nog kunnen beleven? Laten we er samen voor zorgen dat dat zo blijft.

Houd onze socials in de gaten voor meer reisinspiratie.